Nieuw schooljaar, oude strijd tegen lerarentekort

Het schooljaar is in Zuid-Nederland van start gegaan, maar de feestelijke opening op schoolpleinen in Limburg, Noord-Brabant en Zeeland wordt overschaduwd door een hardnekkig probleem: het lerarentekort. Basisscholen en middelbare scholen worstelen ook in het nieuwe schooljaar weer met een gebrek aan leraren en schoolleiders. Hoe gaan ze hiermee om, en wat betekent dit voor leerlingen?

In het primair onderwijs ontbreken 7700 fulltime leraren, een tekort dat de komende jaren groeit door pensionering en een stijgend aantal leerlingen. Vooral in grote steden is de situatie nijpend. Een basisschool in Eindhoven moest klassen samenvoegen omdat er geen invaller was, wat leidde tot groepen van 35 kinderen. Dit maakt het lastig om persoonlijke aandacht te geven, vooral aan leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben.

Middelbare scholen kampen met 3800 vacatures, met name voor exacte vakken zoals wiskunde en natuurkunde. Een school in Maastricht hield een vacature voor wiskunde een halfjaar open zonder sollicitanten. Scholen proberen creatieve oplossingen, zoals flexibele roosters of gastdocenten, maar dat is vaak een tijdelijke pleister. Het voortgezet onderwijs ziet ook een tekort aan schoolleiders, wat de organisatie van scholen bemoeilijkt.

Toch zijn er lichtpunten. In Noord-Limburg sloegen veertien schoolbesturen de handen ineen om nieuwe schoolleiders op te leiden. Sinds 2023 zijn achttien leiders getraind, van wie driekwart nu een directeursfunctie heeft. Zulke initiatieven tonen dat samenwerking kan werken, maar structurele problemen zoals werkdruk en lage salariëring blijven. Het kabinet trekt 15 miljoen euro uit voor een proef om deeltijdleraren meer uren te laten werken, maar critici noemen dit onvoldoende.

Voor leerlingen is het effect merkbaar. Grotere klassen en minder ervaren docenten kunnen de kwaliteit van lessen raken. Ouders maken zich zorgen over achterstanden, vooral voor kinderen die extra hulp nodig hebben. Scholen doen hun best, maar zonder landelijke aanpak blijft het dweilen met de kraan open. Het nieuwe schooljaar vraagt om meer dan goede voornemens: het onderwijs heeft dringend meer handen nodig.