
Kunstmatige intelligentie (AI), zoals ChatGPT, wordt steeds vaker gebruikt in het Nederlandse onderwijs, van basisscholen tot universiteiten. Leerlingen en docenten gebruiken AI bijvoorbeeld voor opdrachten en lesvoorbereiding, maar de implementatie van AI in het onderwijs vereist heldere richtlijnen. Een studie van het Massachusetts Institute of Technology (MIT), toonde aan dat AI-tools zoals GPT-4o ongeschikt zijn voor emotionele begeleiding, maar wél effectief kunnen zijn als leermiddel.
Hoe wordt AI in het onderwijs gebruikt?
AI ondersteunt het onderwijs nu al op meerdere fronten. ChatGPT wordt door docenten bijvoorbeeld ingezet om lesmateriaal te ontwikkelen. Leerlingen gebruiken AI voor onder andere samenvattingen en het schrijven van werkstukken. Er komen ook steeds meer AI-toepassingen voor het onderwijs beschikbaar. DreamBox Learning biedt adaptieve rekenoefeningen voor groep 5 en 6, terwijl Duolingo Engels-lessen personaliseert op basis van voortgangsdata. De Hogeschool Utrecht analyseert met AI studievoortgangsrapporten, waardoor knelpunten, zoals achterstand in wiskunde, binnen korte tijd worden gesignaleerd.
Welke kansen biedt AI?
AI maakt leren persoonlijker. UNESCO stelt dat AI achterstanden in taal en rekenen kan verkleinen. De app Mathletics biedt bijvoorbeeld op maat gemaakte spellingoefeningen voor groep 7, wat de betrokkenheid met 30% verhoogt, volgens schoolrapportages. In het voortgezet onderwijs levert Khanmigo van Khan Academy interactieve algebra-uitleg voor havo-3. Voor speciaal onderwijs ondersteunt AI met spraak-naar-tekst voor dyslectische vmbo-leerlingen. AI versnelt toetscorrectie daarnaast met maar liefst 40%.
Wat brengt de toekomst?
Education 4.0 (AI-onderwijs) draait om maatwerkonderwijs. Sal Khan van Khan Academy stelt dat AI elke leerling gepersonaliseerd onderwijs kan bieden. Met virtual reality kunnen leerlingen bijvoorbeeld de Gouden Eeuw virtueel verkennen. Maar, waarschuwt Marieke de Jong, biologie-docent aan het Lorentz College in Arnhem: “AI levert soms onjuiste feiten, zoals in een verslag over ecosystemen.” Slechts 24% van de docenten is vertrouwd met AI, meldt de Onderwijsinspectie, waardoor scholing essentieel is.
Kansen en risico’s
AI kan ongelijkheid vergroten als niet alle leerlingen toegang hebben tot technologie. Ook privacy is een zorg: ChatGPT slaat soms gegevens op. De EU AI Act biedt richtlijnen voor veilig gebruik. Met duidelijke regels wordt AI een ondersteunend hulpmiddel dat leren verbetert, zonder docenten te vervangen.
Er zijn bij dit artikel nog geen reacties geplaatst