Een vreemd bijverschijnsel van de pandemie die ons al ruim een jaar bezighoudt is dat veel mensen kennelijk behoefte hebben gekregen aan een liefhebberij, een hobby. Sterrenkunde is zo’n hobby die opeens veel meer aandacht heeft gekregen!
‘Vorig jaar was een heel bijzonder jaar, waarin we een sterk toegenomen interesse in het heelal merkten’, zegt Rob Walrecht. Rob is maker en uitgever van sterrenkunde boeken, bouwplaten posters en vooral van de Planisfeer, of draaibare sterrenkaart, een hulpmiddel om de sterrenbeelden te leren herkennen. Ook geeft hij lezingen en een grote sterrenkundecursus.
‘De verkoop aan planetaria, sterrenwachten en sterrenkundeclubs stortte in omdat die helaas geen bezoekers konden ontvangen. Maar de cursus zat helemaal vol en het aantal particuliere bestellingen was ongekend!’, zegt hij, ‘En dat gaat nog steeds door’.
Vanaf 8 september 2021 geeft Rob Walrecht zijn zeer uitgebreide (12-delige!) publiekscursus ‘Leer het heelal begrijpen’, in Amersfoort en met de hulp van twee professoren.
De lessen worden gegeven op twaalf woensdagavonden, in Amersfoort.
Moeilijk?
Maar sterrenkunde is moeilijk… toch? Dat valt reuze mee, je kunt het zo moeilijk maken als je wilt: van gewoon de sterrenbeelden willen leren herkennen tot willen weten welke typen sterren je ziet, hoe ze worden geboren, leven en sterven, hoe het zonnestelsel is geworden tot wat we nu zien, wat een zwart gat is, wat zwaartekrachtgolven zijn. En waarom Pluto geen planeet meer is, en of er buitenaards leven is. Sterrenkunde is gewoon leuk, zeker als je op weg wordt geholpen.
Deze unieke cursus* is bedoeld voor iedereen die méér wil weten over de sterrenhemel, het zonnestelsel en het heelal in het algemeen. De cursus wordt dan ook gegeven aan gemengde groepen van ‘gewone’ liefhebbers, publieksvoorlichters van sterrenwachten, musea en dergelijke, én docenten van het basis- en voortgezet onderwijs. Docenten zijn een speciale doelgroep**.
*) Zie extra informatie onder ‘Waarom is deze cursus zo bijzonder?’.
**) Zie ‘Achtergrond van de cursus’.
Meer informatie
De cursus wordt gegeven in Amersfoort en bestaat uit twaalf lessen op de woensdagavonden van 8 september tot en met 15 december (uitgezonderd 20 en 27 oktober, en 1 december).
De cursus kost € 195,00. Dat is inclusief het cursuspakket t.w.v. € 61,80, dat bestaat uit de drie cursusboeken van de serie Genieten van de sterrenkunde en de planisfeer.
De dan geldende coronamaatregelen zullen uiteraard worden nageleefd.
Voor meer informatie:
Algemeen: https://www.walrecht.nl/nl/lezingen-cursussen/cursus-leer-het-heelal-begrijpen.
Voor de media: https://www.walrecht.nl/nl/lezingen-cursussen/cursus-leer-het-heelal-begrijpen/voor-de-media.
Foto’s en illustraties: https://www.walrecht.nl/nl/lezingen-cursussen/cursus-leer-het-heelal-begrijpen/voor-de-media/beeldmateriaal.
Opgeven: vóór 1 september 2021, via info@walrecht.nl. Vol = vol!
Waarom is deze cursus zo bijzonder?
Het is een zeer bijzondere cursus: niet alleen is het met tien lessen de meest uitgebreide die Rob Walrecht geeft, maar ook door de medewerking van twee befaamde hoogleraren sterrenkunde, prof. Ed van den Heuvel en prof. Henny Lamers. Die sluiten de cursus af met speciale, extra lessen: twaalf lessen in totaal!
Daarbij gaat het naast informatie vooral over begrip. Getallen en feiten kun je opzoeken (bijvoorbeeld in de cursusboeken), begrip van de afstanden, afmetingen, processen en dergelijke blijft bij je! Dat begrip wordt in de cursus overgedragen door het gebruik van schaalmodellen, instrumenten en de honderden duidelijke illustraties.
Opbouw en structuur
Daarnaast is de opbouw ongebruikelijk, met de nadruk op wat we nu weten, zonder nadrukkelijk in te gaan op bijvoorbeeld de geschiedenis van de sterrenkunde, telescopen en satellieten. Het gaat puur om de kern van de zaak: de bewegingen aan de hemel (de hemelmechanica), het herkennen van sterrenbeelden en sterren, het begrijpen van de opbouw van het zonnestelsel en de processen die geleid hebben tot de planeten, sterren en sterrenstelsels die we nu zien. Zo kan het zijn dat er bijvoorbeeld drie lessen over het zonnestelsel gaan.
Alle belangrijke begrippen en feiten komen zo aan de orde. Rob Walrecht bouwt dat van de grond af op en biedt de cursisten zo een fundament waarop zij zelf naar wens verder kunnen bouwen, door te lezen en documentaires te bekijken, of vervolgcursussen te volgen. Enige voorkennis is dus niet noodzakelijk.
Eigen cursusmateriaal
De cursus volgt de opbouw van Robs drie cursusboeken en de illustraties uit die boeken vormen de basis voor de fraaie lessen, wat het gemakkelijk maakt de stof nog eens na te lezen. Een uniek element is verder de flinke collectie zelfgebouwde schaalmodellen waarmee afmetingen, massa’s en afstanden in het heelal aanschouwelijk worden gemaakt zoals op geen enkele andere manier kan.
De planisfeer, hét hulpmiddel om de sterrenhemel te leren kennen, neemt een belangrijke plek in en wordt haarfijn uitgelegd. De cursisten gaan tijdens de cursus actief aan de gang met vragen en opdrachten.
De missie
Rob Walrecht heeft sinds 1980 onder andere duizenden gastlessen en planetariumprogramma’s gegeven op scholen. Daar ligt zijn passie, inmiddels beter omschreven als missie! Door gezondheidsproblemen was dat vanaf eind jaren ’90 steeds minder goed mogelijk (zie ook https://www.walrecht.nl/nl/over-rob-walrecht).
In de jaren 2006-2009 maakte Rob zijn boeken van de serie Genieten van de sterrenkunde. Die boeken maakten het mogelijk het over een andere boeg te gooien: als meer leerkrachten genoeg over het heelal weten hoefde geen gastlessen meer te geven, die mensen konden dat hun verdere carrière zelf!
Hij ontwikkelde daarom een uitgebreide cursus sterrenkunde voor docenten van basisscholen en middelbare scholen, met zijn slogan als titel: Leer het heelal begrijpen. Om bij te dragen aan meer sterrenkundekennis en -begrip op scholen.
Fraaie lessen en unieke modellen
PowerPoint is een mooi medium om fraaie lessen te geven, zeker als je je eigen illustraties maakt. Hij begon met de 200 illustraties uit de drie boeken en daaraan zijn er honderden toegevoegd, soms in de vorm van animaties. Hij werkte er van 2010 tot en met 2014 hard aan. De lessen werd getest op Volksuniversiteiten en de Sterrenwacht in Amersfoort. Uiteraard ontstond een overschot aan materiaal, zodat de lessen te lang werden, zelfs toen de cursus van zes naar acht lessen was uitgebreid. Dat loste hij op door delen als losse modules te bewaren, die naar wens met andere delen zijn te combineren. Zo ontstonden ook geheel nieuwe lezingen, die later als les in de huidige cursus terugkeerden.
Een al bestaande serie schaalmodellen, van het zonnestelsel (3!), sterren, het Melkwegstelsel en meer, werd nog verder uitgebreid. Ze vormen een cruciaal element van de cursus en kunnen afstanden en afmetingen inzichtelijker maken.
Moeilijke markt
Het is voor een ZZP’er onmogelijk gebleken in het trainingenprogramma van onderwijsorganisaties te komen. Dat werd verhinderd, ondanks de steun van hoogleraren sterrenkunde die achter Robs cursus staan. En ondanks dat docenten juist behoefte hebben aan zo’n cursus!
Het duurde even voordat het idee kwam om de cursus dan voor particulieren te organiseren, in eigen beheer, in de hoop en veronderstelling dat ook docenten aanschuiven. Dat is ook gebeurd, in de cursussen vanaf 2017. Inhoudelijk zit er geen verschil tussen de cursus voor docenten en die voor particulieren: de sterrenkunde blijft hetzelfde!
Die cursussen waren een ongekend successen. Er waren cursisten uit het halve land (o.a. Purmerend, Dordrecht en Nijmegen) en men was erg te spreken over het programma, het materiaal, de lessen en vooral ook de prettige, ontspannen atmosfeer waarin de cursus werd gebracht.
Over Rob Walrecht
Rob Walrecht is sinds 1982 ontwerper en sinds 1985 uitgever van leuke en leerzame sterrenkundeartikelen, voor jong en oud, zoals boeken, bouwplaten, posters en vooral planisferen. Die laatste worden wereldwijd verkocht, in zestien talen, ook als maatwerk. De planisfeer is nog altijd de bekende apps de baas als het beste hulpmiddel om de sterren en sterrenbeelden te leren kennen.
Daarnaast heeft hij de afgelopen 40 jaar vele duizenden presentaties en lessen gegeven, waarvan ruim 3000 met projectieplanetaria, voor jongeren en gewoon publiek. Zo heeft hij naar schatting een paar honderdduizend jongeren en volwassenen in aanraking gebracht met het heelal!
In 2010, toen de drie boeken van de serie Genieten van de sterrenkunde uitgebracht waren, begon Rob aan deze cursus, in eerste instantie opgezet voor docenten. Zijn missie is namelijk (al 40 jaar!) om de sterrenkunde een betere plek geven in het onderwijs, om jongeren te inspireren voor wetenschap en techniek te kiezen. De cursus is echter, zonder alle didactische tips en trucs, uitstekend geschikt voor particulieren: inhoudelijk is niets anders!
Uniek bij bijna al zijn presentaties is het gebruik van een hele collectie zelfgemaakte schaalmodellen, van bijvoorbeeld het zonnestelsel en van sterren. Zijn eerste Planetenpad maakte hij in 1978. Op dat moment begon hij ook met presenteren en schrijven. Schaalmodellen is wel een obsessie geworden – maar een leuke obsessie. Zie https://www.walrecht.nl/nl/lezingen-cursussen/fotos-schaalmodellen.
Er zijn bij dit lesidee nog geen reacties geplaatst