Het beroep van leerkracht is bij uitstek een beroep dat gaat over de toekomst. Je bereidt een nieuwe generatie voor op de toekomst die ze zelf deels moeten gaan vormgeven. Maar hoe kun je anderen voorbereiden op iets waarvan je nog geen idee hebt hoe het eruit gaat zien?
Nu is er een ander beroep dat zich veel met de toekomst bezighoudt: dat van ontwerpers. Daarom is het interessant dat IDEO, een van ’s werelds meest befaamde ontwerpbureau’s (onder andere bekend van het ontwerp van de eerste Apple muis), het (denk)proces van ontwerpen heeft toegepast op onderwijs. Dit heeft geresulteerd in een methode Design Thinking for Educators (hier gratis te downloaden). Als industrieel ontwerper van oorsprong was ik direct nieuwsgierig en pas nu als projectmanager van Het Leren van de Toekomst aspecten van ‘design denken’ toe.
Waarom design denken in Het Leren van de Toekomst?
Bij Het Leren van de Toekomst kun je denken aan hoe leren er in de toekomst uit ziet. Daarbij kun je een voorstelling maken van een school die volledig gebruik maakt van de nieuwste ict-toepassingen. Het punt is alleen dat met de huidige snelheid van ontwikkeling de meest innovatieve toepassingen van vandaag morgen alweer achterhaald zijn. Het heeft dus weinig zin je compleet te storten op alle laatste toepassingen, hoe verleidelijk het soms ook is om helemaal op te gaan in innovatieve technologieën als 3d printen, robotica of augmented reality.
Duurzamer is het kunnen omgaan met continue vernieuwing. Hoe hou je in nieuwe ontwikkelingen in de gaten? Hoe kun je er snel zelf mee experimenteren? En hoe kun je zelfs actief een rol spelen bij de ontwikkelingen zelf? Design denken geeft antwoord op zulk soort vragen.
Design denken als houding
In de toolkit Design Thinking for Educators staat design denken omschreven als proces maar ook als ‘mindset’ of attitude. Het is een houding waar ik zelfs studiegenoten aan kan herkennen. Het wordt omschreven als:
je bewust zijn van de wereld om je heen,
overtuigd zijn dat je een rol speelt in het vormgeven van die wereld,
en het actief bijdragen aan het vormgeven van een meer wenselijke toekomst.
In de doelstelling van Het Leren van de Toekomst spreken we ook van ‘het versterken van de innovatiekracht’. Met andere woorden we richten ons op verandering van binnenuit. De nadruk ligt op het activeren van een pro-actieve houding als het gaat om innoveren. Kort gezegd: ‘The best way to predict the future is to invent it’, een van mijn favoriete citaten. En in Het Leren van de Toekomst zijn we bij een aantal vraagstukken de toepassingen zelf aan het co-creëren, zoals een nieuwe portfolio omgeving voor studenten.
De mindset in de praktijk
Bij Pabo Iselinge waren een aantal docenten op basis van geluiden van studenten op zoek naar een nieuwe aanpak van het student portfolio. Een online portfolio is een belangrijk instrument voor een beginnende leerkracht bij het profileren en het vinden van een baan. Veel studenten ervaren weerstand tegen de elektronische leeromgeving (elo) als middel voor het opbouwen van het portfolio. Het is teveel klikken om er iets op te zetten en biedt weinig mogelijkheden om het naar eigen smaak in te richten en vorm te geven.
Vanuit Kennisnet hadden we contact met Niels Roos, student Business IT Management aan de Haagse Hogeschool, die uit soortgelijke frustratie gestart is met Simulise, een leeromgeving die nauwer moet aansluiten op de wensen en de belevingswereld van studenten (zie ook Niels zijn eerdere blog). De visie van Niels sloot goed aan bij de wens van de docenten en Simulise bleek bereid om kosteloos een experiment te ondersteunen in Het Leren van de Toekomst. In co-creatie met de docenten heeft Simulise een omgeving neergezet waarmee Iselinge studenten aan de slag gegaan zijn en die gaandeweg uitgebreid wordt op basis van de ervaringen. De docenten en studenten zijn niet alleen eindgebruikers maar ook mede-vormgevers van het systeem. Ze leren van de toekomst door deze zelf te creëren.
In een volgend bericht zal ik verder ingaan op kenmerken van design denken als mindset en als proces.
Er zijn bij dit artikel nog geen reacties geplaatst